Mide asidini azaltan ilaçlar (özellikle antiasitler ve proton pompa inhibitörleri), uzun süreli kullanıldığında demir emilimini azaltabilir. Çünkü demirin bağırsakta emilebilmesi için mide asidine ihtiyaç vardır.
Mide yanması, reflü veya mide ekşimesi yaşayan birçok kişi, doktor tavsiyesiyle mide asidini azaltan ilaçlar kullanıyor. Bu ilaçlar genelde “antiasitler” ve “proton pompa inhibitörleri (PPİ)” olarak bilinir.
Kısa süreli kullanımda sorun yaratmasalar da, uzun süre kullanıldığında demir eksikliğine yol açabilecekleri pek bilinmez.
Demir Emiliminde Mide Asidinin Rolü
Yediğimiz gıdalardaki demir, özellikle de bitkisel demir, mide asidinin yardımıyla çözünür hâle gelir. Mide asidi düşük olursa, demir gıdadan tam olarak ayrılamaz ve bağırsakta emilmeden vücuttan atılır.
Hangi İlaçlar Etkileyebilir?
- Antiasitler: Mide asidini kısa süreliğine nötralize eder (örn. magnezyum hidroksit, alüminyum hidroksit içeren tabletler).
- Proton Pompa İnhibitörleri (PPİ): Mide asidini uzun süreli olarak azaltır (örn. omeprazol, lansoprazol, pantoprazol).
- H2 Reseptör Blokerleri: Mide asidi salgısını azaltır (örn. ranitidin, famotidin).
Bu ilaçlar mide asidini azalttığı için, uzun süre kullanıldığında demir emilimini de azaltabilir.
Kimler Risk Altında?
- İlacı aylarca veya yıllarca düzenli kullananlar
- Zaten demir eksikliği riski olanlar (örneğin, vejetaryenler, kadınlar, hamileler, yaşlılar)
- Demir ihtiyacı yüksek olan çocuklar ve ergenler
Ne Yapabilirsiniz?
- İlacınızı doktor önerisi olmadan uzun süre kullanmayın.
- Eğer uzun süreli kullanmanız gerekiyorsa, düzenli kan tahlili ile demir seviyenizi kontrol ettirin.
- Doktorunuza danışarak, demir takviyesi veya demir açısından zengin besinleri diyetinize ekleyin.
- C vitamini ile birlikte demir almak, emilimi artırabilir.
Sonuç
Mide ilaçları hayat kalitenizi artırabilir ama uzun vadede bazı vitamin ve mineral eksikliklerine yol açabilir. Bu yüzden, özellikle uzun süre kullanıyorsanız, demir seviyenizi takip etmek önemlidir.
Referanslar:
- Ito, T., & Jensen, R. T. (2010). Association of long-term proton pump inhibitor therapy with bone fractures and effects on absorption of calcium, vitamin B12, iron, and magnesium. Current Gastroenterology Reports, 12(6), 448–457.
- Lam, J. R., Schneider, J. L., Zhao, W., & Corley, D. A. (2017). Proton pump inhibitor and histamine-2 receptor antagonist use and iron deficiency. Gastroenterology, 152(4), 821–829.e1.
- Hutchinson, C., Geissler, C. A., Powell, J. J., & Bomford, A. (2007). Proton pump inhibitors suppress absorption of dietary non-haem iron in hereditary haemochromatosis. Gut, 56(9), 1291–1295.
- World Health Organization (WHO). (2024). Guideline: Use of iron supplements and monitoring in populations at risk of deficiency. Geneva: WHO Publications.
