Yenidoğan döneminde görülen demir eksikliği anemisi, bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Tanı için kan testleri yapılır, tedavide ise anne sütüyle beslenme, klasik demir damlaları ve sukrozomiyal demir gibi mide dostu takviyeler kullanılır. Tedavi mutlaka hekim kontrolünde planlanmalıdır.
Yenidoğan bebeklerde vücutta yeterli demir olmadığında demir eksikliği anemisi (DEA) oluşabilir. Bu durumda bebeğin kanında oksijen taşıyan kırmızı hücrelerin üretimi azalır. Bu durum huzursuzluk, solgunluk, iştahsızlık, yavaş kilo alımı ve gelişim geriliğiyle kendini gösterebilir.1
Tanı
Yenidoğanlarda DEA tanısı için aşağıdaki kan testlerine bakılır:
– Hemoglobin (Hb) ve Hematokrit (Hct): Düşüklüğü anemiyi gösterir.
– Serum ferritin: Vücudun demir deposunu gösterir.
– Serum demiri, Total Demir Bağlama Kapasitesi (TIBC) ve Transferrin saturasyonu: Demir metabolizmasını gösterir.2
Tedavi
1. Beslenme Desteği:
- Anne sütü ile beslenme teşvik edilir.
- Prematüre doğan bebeklerde demir desteğine daha erken başlanması gerekebilir.3
2. Demir Takviyeleri:
- Geleneksel formlar: Demir sülfat, demir fumarat gibi damla formları.
- Bu ilaçlar bazı bebeklerde mide rahatsızlığı, kabızlık gibi yan etkiler yapabilir.4
3. Sukrozomiyal Demir:
- Sukrozomiyal demir, özel bir kaplama ile mideden etkilenmeden bağırsaktan emilir.
- Bu yapı sayesinde mide bulantısı ve kabızlık gibi yan etkiler klasik demirlere göre çok daha azdır.
- Bebeklerde iyi tolere edildiği ve etkin olduğu çalışmalarda gösterilmiştir.5,6,7
Yenidoğan bebeklerde demir eksikliği, erken dönemde fark edilmezse büyüme ve gelişim geriliği yapabilir. Tanı, kan testleriyle kolayca konabilir. Tedavi için beslenmenin desteklenmesi, klasik demir preparatları ve mideyi rahatsız etmeyen sukrozomiyal demir gibi yeni nesil demir formları güvenle kullanılabilir. Tüm tedaviler mutlaka çocuk doktoru kontrolünde planlanmalıdır.
- World Health Organization. Anaemia. WHO Fact Sheet, 2023. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/anaemia
- WHO. Guidance on implementing patient blood management to improve global blood health status, 2024, s. 41–42. https://www.who.int/publications/i/item/9789240104662
- WHO. Essential Nutrition Actions: Improving maternal, newborn, infant and young child health and nutrition. https://www.who.int/publications/i/item/9789241505550
- Baker RD, Greer FR. Diagnosis and prevention of iron deficiency and iron-deficiency anemia in infants and young children. Pediatrics. 2010;126(5):1040–1050. doi:10.1542/peds.2010-2576
- WHO PBM Rehberi, 2024, s. 47. https://www.who.int/publications/i/item/9789240104662
- Zoller H et al. Haematologica. 2024;109(4):993–1004. https://haematologica.org/article/view/haematol.2024.284967
- Abbate R et al. Acta Haematol. 2021;145(3):201–8. doi:10.1159/000517065
